Wybierając gotową karmę należy zwracać uwagę na jej typ i skład. Ważną kwestią jest określenie, czy dany produkt jest karmą bytową, czyli pełnoporcjową, czy uzupełniającą. Tylko w pierwszym przypadku zapewni ona zwierzęciu wszystkie niezbędne substancje odżywcze dziennej dawki. Stanie się tak jednak tylko w przypadku, gdy dobierzemy karmę bytową przeznaczoną dla właściwego gatunku i wieku zwierzęcia. Przykładowo pełnoporcjowa karma dla dorosłych psów nie zapewni odpowiednich dawek składników szczeniakowi (i odwrotnie).
Karmy uzupełniające nie mogą być jedynym źródłem żywienia pupila, bowiem stanowią tylko dodatek do podstawowej diety. Zazwyczaj mają wysoką dawkę jednej substancji, kosztem niedoboru reszty składników. Stosujemy je w celu zbilansowania pokarmu w specyficznych stanach metabolicznych psa, lub dla samej przyjemności zwierzaka. Obejmują bowiem szeroką gamę produktów takich jak przysmaki, gryzaki, lub suplementy. Pamiętajmy, że przysmaki również wliczamy do dziennych kalorii przyjmowanych przez psa. Nie powinny one stanowić więcej niż 10% dziennej dawki pokarmowej.

 

Zaletą dobrej jakości bytowych karm komercyjnych jest dbałość producentów o zapewnienie zwierzętom wszystkich wymaganych składników odżywczych. Karmy te wytwarzane są jednak w oparciu o uogólnione statystyki zapotrzebowania psów. Gdy opiekun decyduje się na przygotowywanie posiłków dla zwierzęcia samodzielnie, może przygotowywać posiłki dostosowane indywidualnie do swojego psa, lecz tylko od niego zależy czy zrobi to lepiej, czy gorzej niż producenci karm. Warto w tym celu udać się na konsultacje z psim dietetykiem.

 

Karma sucha

Jest to karma o zawartości wody w wysokości 14%, lub niższej (przeważne ok 10%, nie mniej niż 3-6%). Ten typ karmy jest dopuszczalny dla psów, lecz nigdy nie będzie najlepszym wyborem. Jest to pokarm zawsze mocno przetworzony, z konserwantami, wypełniaczami i dużą ilością węglowodanów. Zdarza się, że wymienione wcześniej składniki są dla zwierząt uczulające. Proces obróbki cieplnej, któremu poddawana jest karma sucha powoduje że poszczególne składniki tracą wartości odżywcze. Ze względu na małą zawartość wody jest to pokarm odwadniający, choć psy w przeciwieństwie do kotów zazwyczaj dobrze uzupełniają niedobory wody korzystając z misek. Zdarzają się jednak osobniki mające z tym problem.
Dodatkowo - informacje mówiące, że karma sucha czyści zęby – są niestety błędne. Zęby zwierzaków należy czyścić mechanicznie na podobnej zasadzie jak robią to ludzie – szczoteczką. Suchą karmę można bowiem porównać do krakersów, po których uczucie świeżości w ustach jest raczej zerowe.
Karmy suche wybierane są zazwyczaj z wygody, gdyż łatwiej się je przechowuje i łatwiej podaje. Nie zapominajmy jednak przy tym o ich terminie przydatności i poprawnym składowaniu, gdyż w złych warunkach mają one tendencje do pleśnienia, co niejednokrotnie bywa trudne do zaobserwowania.

 

Karma mokra

Z definicji zawiera więcej niż 60% wody. Wyróżnia się jeszcze karmy półwilgotne w których znajduje się od 14 do 60% wody. Podobnie jak karmy suche mają one szeroki zakres jakości, a ich ogólna ocena zależy od indywidualnego składu produktu.

 

Czytanie etykiet:
Zainteresowanie tekstem umieszczonym na opakowaniach produktów dla zwierząt (i nie tylko!) to bardzo dobry nawyk. Pozwala m.in. uniknąć zakupu karm niskiej jakości, które wbrew pozorom nie zawsze mają niską cenę. Koszt produktu często nie idzie w parze z jakością, więc zakup drogiej karmy nie gwarantuje nam zdrowego posiłku dla naszego pupila. Warto również regularnie sprawdzać skład nawet dobrze znanej nam karmy, gdyż potrafi się on zmienić bez zapowiedzenia.
Producenci karm stosują wiele gier słownych by pogodzić obowiązujące ich rozporządzenia prawne z dobrym wizerunkiem firmy i pozytywną reklamą produktu. Poniżej przedstawiam kilka przykładów, które mogą pomóc zrozumieć Wam istotę problemu:

 

• „karma o smaku…” – np. o smaku kurczaka – według przepisów powinna zawierać między 0, a 4% deklarowanego składnika.

• „z…”, lub „zawiera…” – np. karma z jagnięciną – musi mieć minimum 4% wymienionego składnika.

• „Bogaty w…”, lub „o dużej zawartości…” oznacza co najmniej 14% opisanego składnika.

• „Świeże mięso” – oznacza mięso przed jego obróbką, które składa się z 70% wody, i tylko 30% suchej masy mięsa. Jeżeli to sformułowanie jest umieszczone w składzie suchej karmy przed wartością procentową musimy przeliczyć faktyczną zawartość mięsa w karmie. Można uniknąć niepotrzebnych kalkulacji, gdy na etykiecie zobaczymy słowa „mięso suszone”, „liofilizowane”, „dehydratyzowane”, lub „odwodnione”. Wtedy procenty oddają faktyczną zawartość mięsa w karmie.

• „Zbilansowana karma dla psa w każdym wieku” – w skrócie oznacza karmę bytową, która spełnia minimalne wymagania najbardziej wymagającej grupy wiekowej, czyli psów rosnących i suk ciężarnych (psi seniorzy nie mają określonych minimalnych wartości pokarmowych). W praktyce jednak taka karma może okazać się zbyt kaloryczna dla niektórych psów dorosłych.

 

Model mieszany

Czyli popularne wśród opiekunów zwierząt łączenie karmy suchej z mokrą, często z innymi dodatkami, np. gotowanym jedzeniem, lub surowym mięsem. Posiłek taki jest najczęściej niezbilansowany, niesuplementowany, z nadwyżką kalorii, łatwo prowadzący do otyłości i/lub niedoborów. Wymagałby dużych ilości kalkulacji dla uzyskania poprawnego składu mieszanki.

 

 

Bibliografia:

A. Cholewiak-Góralczyk, Nie dla psa (i kota) kiełbasa, czyli jak zdrowo karmić swojego zwierzaka, Kraków 2020

FEDIAF, Wytyczne żywieniowe dotyczące pełnoporcjowych i uzupełniających karm dla kotów i psów, Opracowanie wersji polskiej: Polskie Stowarzyszenie Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych, marzec 2019

K. Kazimierska, Sztuczki producentów karm – Co producenci chcą przed nami ukryć?

 

autorka :  Karolina Gajewiak

 

 

 

   Karolina Gajewiak, studentka piątego roku medycyny weterynaryjnej

    Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

    Prowadzi profil edukacyjny dla właścicieli zwierząt o nazwie

    karma.veterinary, możliwy do znalezienia na instagramie oraz facebooku.